Ερνέστος Τσίλλερ – Ένας σπουδαίος Αρχιτέκτονας που με τα Αριστουργήματά του στόλισε την Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα!

Ο ερχομός και η εγκατάσταση του Τσίλλερ στην Ελλάδα συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του ελληνικού αστικού χώρου των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.

Ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 24 ετών ώστε να επιβλέψει την ανέγερση της Ακαδημίας και πολύ γρήγορα κατάφερε να μπει στα αθηναϊκά σαλόνια. Έγινε ο αγαπημένος αρχιτέκτονας της αστικής τάξης. Με την υποστήριξή της, κατόρθωσε να δημιουργήσει έργα ανάλογης ποιότητας με εκείνα που χτίζονταν στην Βιέννη και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η Αρχιτεκτονική του ταυτότητα

Ανεξάρτητα  από το πλήθος των κτιρίων που μελέτησε, τα οποία πρέπει να ξεπερνούν τα 600, ο Τσίλλερ αποτελεί για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο.

Λάτρης της αρχαιότητας και των αρχαίων μνημείων. Η μελέτη του «Περί υπάρξεως των καμπυλών του Παρθενώνα» έκανε μεγάλη αίσθηση τους αρχιτεκτονικούς και αρχαιολογικούς κύκλους της εποχής.

Μεταμόρφωσε την Αθήνα του 19ου αιώνα από χωριό σε ευρωπαϊκή πόλη, προσδίδοντάς της την αρχιτεκτονική ταυτότητα και αισθητική που η πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους χρειαζόταν, συνδέοντάς την με το αρχαίο παρελθόν της.

Το αρχιτεκτονικό του έργο, που εκτείνεται χρονικά στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, χαρακτηρίζεται από δημιουργική πνοή και από αίσθηση καλλιτεχνικής ελευθερίας.

Αυτή η κλασικιστική στην αρχή αίσθηση θα σφραγίσει τη φάση του ώριμου αθηναϊκού νεοκλασικισμού για να προχωρήσει προς τον εκλεκτισμό και το ρομαντισμό κυρίως στις ιδιωτικές κατοικίες.

Στην αρχιτεκτονική όμως των δημόσιων κτιρίων θα διατηρήσει το ελληνικό πνεύμα του κλασικισμού, ενώ αντίστοιχα στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική θα προσπαθήσει να διαφυλάξει τη βυζαντινή παράδοση.

Επισημοποίησε την σύνδεση της Αναγέννησης με την Αρχαιότητα, με διακριτές εκλεκτικιστικές τάσεις.

Η προσωπική συμβολή του Τσίλλερ συνίσταται στον συνδυασμό ελληνικών δομικών και διακοσμητικών στοιχείων με την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική ώστε να εξυπηρετηθούν οι ιδεολογικές ανάγκες της τότε ελληνικής κοινωνίας.

Πρωτοπόρος στην κατασκευή

  • Είναι ο πρώτος που έφερε στην Ελλάδα τον τεχνητό εξαερισμό και την κεντρική θέρμανση.
  • Επίσης αντικατέστησε τα παντζούρια με ρολά στα μαγαζιά της Αθήνας.
  • Είναι  ο πρώτος αρχιτέκτονας στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε σιδηρά υποστυλώματα στην οικοδομή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η οικία του Ερρίκου Σλήμαν (το Ιλίου Μέλαθρον).
  • Έβαλε ρολά στα παράθυρα, πυροπροστασία και σύστημα θέρμανσης και εξαερισμού με αεραγωγούς που κατέληγαν στα δάπεδα των δωματίων!

Μερικά από τα πιο γνωστά του έργα είναι :

  • Ανάκτορο του Διαδόχου (1891-1897) (σήμερα Προεδρικό Μέγαρο)
  • Μέγαρο Ερρίκου Σλήμαν (Ιλίου Μέλαθρον) (1878-1881) (σήμερα στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)
  • Βασιλικό Θέατρο (σήμερα Εθνικό Θέατρο) (1895-1901)
  • Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λούντβιχ Λάνγκε. Ο Τσίλλερ ήταν ο τρίτος και τελευταίος επιβλέπων του έργου, επέφερε δε αλλαγές στην πρόσοψη του κτιρίου, προσθέτοντας το ιωνικό πρόπυλο και τις εκατέρωθεν στοές.
  • Μέγαρο Σταθάτου (1895)
  • Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, στην συμβολή της οδού Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα, σήμερα είναι το κεντρικό κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών
  • Μέγαρο (έπαυλη) του Ανδρέα Συγγρού (1872-1873) στο κτήμα Αναβρύτων, μεταξύ Αμαρουσίου και Κηφισιάς
  • Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου (1876-1891)

Σήμερα, πέρα από το ζωντανό έργο του που μπορεί κανείς να θαυμάσει στους δρόμους της Αθήνας, μπορεί να επισκεφθεί την Εθνική Πινακοθήκη. Εκεί βρίσκονται τα περισσότερα σχέδια και οι μελέτες του, αρκετές εκ των οποίων έμειναν στα χαρτιά.

Το προσφάτως εγκαινιασθέν Μουσείο Διονυσίου Λοβέρδου – Παράρτημα του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου στην οδό Μαυρομιχάλη 6 δίνει την ευκαιρία μίας επίσκεψης στο υπέροχο κτίριο του 1882, σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ, το οποίο στέγασε για 30 χρόνια περίπου την οικογένεια του διάσημου αρχιτέκτονα, εκπρόσωπου του ώριμου αθηναϊκού νεοκλασικισμού.https://www.mixanitouxronou.gr/o-tsiler-echtise-ta-pio-spoudea-archontika-spitia-tis-athinas-alla-echase-to-diko-tou-se-plistiriasmo-pios-trapezikos-to-pire/